بخش سوم: مأموریت حفاظتی مؤسسات
برابر ماده .... آئین‌نامه ماده 122 قانون برنامه چهارم توسعه «مؤسسات در امور خدمات حفاظتی و مراقبت از اماکن و تأسیسات فاقد طبقه‌بندی حفاظتی، نصب و توزیع، واردات و صادرات تجهیزات ایمنی و امنیتی، مشاوره و آموزش عوامل اجرایی، حمل پول و اوراق بهادار فعالیت می‌نمایند».
طبق این ماده، مؤسسات حفاظتی مراقبتی در جهار زمینه فعالیت دارند:
1- حفاظت فیزیکی
2- نصب و توزیع، واردات و صادرات تجهیزات ایمنی و امنیتی
3- مشاوره و آموزش عوامل اجرایی
4- حمل پول و اوراق بهادار
در این آیین نامه سخن از اماکن و تأسیسات فاقد طبقه‌بندی حفاظتی به میان آمده است.
تعریف اماکن و تأسیسات فاقد طبقه‌بندی حفاظتی
برای مشخص شدن اماکن و تأسیسات فاقد طبقه‌بندی حفاظتی باید نخست اماکن و تأسیسات طبقه‌بندی شده را تعریف کنیم و موضوعات خارج از این دایره، مشمول اماکن فاقد طبقه‌بندی می‌باشد:
انواع طبقه بندی اماکن و تاسیسات عبارتند از: حیاتی، حساس، مهم، قابل حفاظت.
طبقه‌بندی حیاتی، این طبقه‌بندی به اماکن و تأسیساتی اختصاص داده می‌شود که در صورت بروز خطر و هر حادثه‌ای به امنیت ملی خسارت وارد شود. به عبارت بهتر دامنه این خسارت کل کشور را در بر می‌گیرد. مصداق این طبقه‌بندی اماکن و تأسیسات منحصر به فرد در سطح کشور با دامنه تأثیرگذاری فراگیر در این محدوده می‌باشد.
طبقه‌بندی حساس، این طبقه‌بندی به اماکن و تأسیساتی اختصاص داده می‌شود که در صورت بروز هر خطری به منطقه‌ای از کشور گردد. مصداق این طبقه‌بندی، اماکن و تأسیسات منحصر به فرد در سطح استان‌ها می‌باشند. مثل نیروگاه برق نکاء که برق حداقل سه استان را تأمین می‌کند.
طبقه‌بندی مهم، این طبقه‌بندی به اماکن و تأسیساتی اختصاص داده می‌شود که در صورت بروز هر خطری در آن به بخشی از یک منطقه خسارت وارد می‌شود. مصداق این طبقه‌بندی اماکن و تأسیسات منحصر به فرد در سطح یک شهرستان می‌باشد، مثل نیروگاه برقی که برق یک شهرستان را تأمین می‌کند.
طبقه‌بندی قابل حفاظت، این طبقه‌بندی به اماکن و تأسیساتی اختصاص داده می‌شوند که به لحاظ امکاناتی که در آن‌ها وجود دارد باید محافظت شوند.
سایر اماکن و تأسیسات خارج از چارچوب این تعاریف، اماکنی هستند که موضوع مورد حفاظت ماده 6 آئین‌نامه ماده 122 قانون برنامه چهارم توسعه می‌باشد. این اماکن که گستره وسیعی را در بر می‌گیرد از نظر حفاظت فیزیکی تحت مسئولیت مؤسسات حفاظتی مراقبتی می‌باشند.
به این ترتیب اماکن و تاسیسات مشمول این آیین نامه را می توان به 4 دسته تقسیم نمود که عبارتند از:
- مراکز دولتی و نهادهای عمومی از قبیل تعاونی ها مسکن شرکت های دولتی و خصوصی، انجمن های خیریه، NGO ها بانک ها و موسسات مالی و اعتباری، وزارتخانه ها، لوله های نفتی، شرکت های بین المللی، موسسات آموزشی، مجتمع های تفریحی و رفاهی سازمان ها، پارک ها و مراکز زیر نظر شهراری ها، میادین میوه و تره بار، مساجد و اماکن مذهبی، هیئت ها و غیره در این دسته بندی تعربف می شوند.
- مراکز تجاری و اداری از قبیل کارخانه های تولیدی، رستوران ها، پارکینگ ها، کارگاه های ساختمانی، فست فودها، نمایشگاه های خودرو، کتابخانه ها، هایپرها، نمایندگی های مختلف، صرافی ها، جواهرفروشی ها، کلینیک های پزشکی، داروخانه ها، پایانه های بار و مسافر، آرایشگاه ها، کافی شاپ ها، هلدینگ ها، انبارهای کالا، شهرک های سینمایی، بازارها، مجتمع های تجاری و اداری و ......
- نمبایشگاه ها از قبیل افتتاحیه و اختتامیه، نمایشگاه های فصلی، گالری ها، همایش ها، مراسم های مختلف و غیره.
- ساختمان های مسکونی و شهرک ها از قبیل ساختمان های نیمه کاره، باغ ها، ویلاهای خالی، شهرک های مسکونی،
محله ها، باغ های پسته فصلی، صندوق های قرض الحسنه، زمین های خالی و غیره.
حفاظت و نگهبانی از تمامی این موارد در حوزه اختیارات موسسات قراردارد و با هماهنگی نیروی انتظامی و به طور مستقیم تحت نظارت مرکز انتظام ناجا وظیفه حفظ و حراست از این مراکز به عهده موسسات است.